Những vấn đề Lịch sử thế giới (Kỳ 78)

PGS TS Cao Văn Liên

13/01/2024 06:10

Theo dõi trên

Trân trọng giới thiệu tiếp với bạn đọc sách “Những vấn đề Lịch sử thế giới” của PGS TS Cao Văn Liên do NXB Hồng Đức ấn hành.         

Kỳ 78

Thời kỳ mà Stalin sống và hoạt động (đặc biệt sau khi Lênin mất) là một thời kỳ đặc biệt phức tạp của lịch sử Liên Xô cũng như trong lịch sử thế giới. Thời kỳ đó đã đặt lên vai nhân dân Liên Xô nhiệm vụ phải công nghiệp hóa nhanh chóng đất nước, xây dựng nhanh cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô một cách hùng mạnh, nếu không, trong vòng vây của chủ nghĩa tư bản, Liên Xô sẽ bị tiêu diệt, sự nghiệp cách mạng bắt đầu từ cách mạng tháng Mười sẽ bị sụp đổ hoàn toàn bởi sự bao vây của các cường quốc tư bản, hoặc sẽ bị tiêu diệt trong cuộc đụng đầu với chủ nghĩa phát xít, kẻ thù hùng mạnh và hung hãn nhất mà chủ nghĩa xã hội và loài người gặp phải.

Nhiệm vụ thứ hai nặng nề và khó khăn nhất là Liên Xô phải đương đầu và đóng vai trò chủ yếu đánh bại chủ nghĩa phát xít, cứu đất nước và cứu loài người, cứu nền văn minh nhân loại khỏi thảm họa khủng khiếp đó.

Sau đại chiến thế giới thứ II, Liên Xô là nước bị thiệt hại nặng nhất. Nhiệm vụ đặt ra cho Đảng Cộng sản và nhân dân Liên Xô là phải nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và xây dựng cơ sở kinh tế, tạo ra cơ sở vật chất hùng mạnh tiên tiến để bảo đảm và nâng cao đời sống vật chất văn hóa tinh thần cho nhân dân Liên Xô, biến Liên Xô thành thành trì của cách mạng thế giới, giúp đỡ và cổ vũ phong trào dân chủ và dân tộc trên thế giới, tạo thế cân bằng chiến lược giữa lực lượng cách mạng với lực lượng đế quốc và phản động trên toàn cầu, tạo điều kiện cho phong trào giải phóng dân tộc, cho cách mạng thế giới phát triển.

Tất cả những nhiệm vụ to lớn, quan trọng nặng nề và khó khăn đó dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô đứng đầu là Stalin, nhân dân Liên Xô đã thực hiện và hoàn thành một cách nhanh chóng vẻ vang.

Những thắng lợi đó đã góp phần thúc đẩy lịch sử Liên Xô và lịch sử phong trào cách mạng thế giới tiến những bước to lớn. Chính Gooc Ba Chốp cũng phải viết "cống hiến không thể chối cãi được của Stalin vào cuộc đấu tranh vì chủ nghĩa xã hội, vào việc bảo vệ những thành quả của chủ nghĩa xã hội"[1]. Như vậy Stalin đã hoàn thành được những nhiệm vụ lịch sử mà thời đại giao phó và như vậy vẫn xứng đáng đứng vào hàng vĩ nhân của lịch sử Liên Xô và lịch sử thế giới.

Về cái gọi là tệ sùng bái cá nhân cũng cần phải xem xét một cách cụ thể. Nếu quần chúng nhân dân buộc phải tôn sùng một lãnh tụ không đủ đức tài, không xứng đáng với vai trò và nhiệm vụ lịch sử giao phó, làm hại nhiều hơn là làm lợi cho sự nghiệp chung thì đó là sự sùng bái miễn cưỡng, bị bắt buộc và phải được phê phán. Nhưng một lãnh tụ thực sự có tài đức, đem lại nhiều vinh quang chiến thắng cho cách mạng, cho phong trào, thực sự vì nước vì dân thì sự sùng bái này là tất nhiên, xuất phát từ uy tín của cá nhân đó và xuất phát từ tình cảm chân thật của quần chúng nhân dân. Khi đó giữa lãnh tụ và nhân dân là thống nhất. Sự sùng bái lãnh tụ trong trường hợp này là có lợi cho sự nghiệp cách mạng vì quần chúng nhân dân tuyệt đối tin tưởng vào lãnh tụ, biết ơn những gì mà vĩ nhân đã mang lại cho họ và đi theo lãnh tụ với niềm tin sắt đá. Đó chính là sức mạnh, Stalin đã rơi vào trường hợp thứ hai này, ít nhất là trong thời kỳ ông sống và hoạt động. Lịch sử đã minh chứng điều đó.

Có thể trong thời kỳ Stalin đã có sự đàn áp giết chóc. Nhưng không phải cứ đàn áp giết người là có tội. Nếu Stalin đàn áp bọn phản cách mạng, bọn tham nhũng trong bộ máy chính quyền, bọn trộm cướp thì đó không phải là sự tàn ác mà chính vì sự nghiệp cách mạng. Nhưng nếu Stalin giết oan, đàn áp những người vô tội thì hiển nhiên đó là lỗi lầm và ông phải chịu trách nhiệm về vấn đề này.

Vấn đề Stalin là một vấn đề phức tạp. Một sự thực lịch sử là cho đến những năm 80, hình ảnh của Stalin có thể nói vẫn chưa phai mờ trong lòng nhân dân Liên Xô, đặc biệt là ở nhân dân các dân tộc thiểu số trong liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa xô viết. Điều đó do nguyên nhân gì đem lại? Đó chắc chắn không phải là do sự độc tài của Stalin.

Vấn đề Stalin, lịch sử đã, đang và tiếp tục làm sáng tỏ.

(Còn nữa)

CVL

 

[1] Sách đã dẫn, trang 37.

Bạn đang đọc bài viết "Những vấn đề Lịch sử thế giới (Kỳ 78)" tại chuyên mục Nghiên cứu. | Hotline: 08.4646.0404 | Email: toasoan@vanhoavaphattrien.vn