Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) sẽ tiến hành kiểm tra vụ 'trượt' danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) của Nghệ sĩ Sân khấu Đỗ Kỷ
Ngày 24/11/2023, ông Nguyễn Danh Hoàng Việt, Chánh văn phòng và người phát ngôn của Bộ VHTT&DL, đã thông báo về quá trình “trượt' danh hiệu NSND của NSƯT Đỗ Kỷ.
Theo đó, NSƯT Đỗ Kỷ đã gửi đơn đến các cơ quan có thẩm quyền để xem xét và giải quyết vấn đề liên quan đến việc bị 'trượt' danh hiệu NSND.
Bộ VHTT&DL sẽ thực hiện kiểm tra vụ việc này.
Trước đó, vào ngày 22/11, NSƯT Đỗ Kỷ đã nhận được thông báo về việc hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND của mình bị “trượt”. Lý do được đưa ra là do có đơn khiếu nại và ý kiến từ Bộ Công an, làm cho hồ sơ không đủ điều kiện để được xét tặng danh hiệu NSND. Xin trích đơn của Nghệ sĩ Đỗ Kỷ như sau:
“Ngay khi tiếp nhận được thông báo, tôi đã rất sốc, bị sang chấn tâm lý nên huyết áp luôn ở trên mức 170mgH. Ngay trong sáng ngày 22/11/2023 (lúc 10 giờ 24 phút), cán bộ Vụ Tổ chức - Cán bộ Bộ VHTTDL liên lạc với tôi qua điện thoại, nói tôi thông cảm, gỡ hình ảnh tờ thông báo của Cục Nghệ thuật biểu diễn trên Facebook xuống vì hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân của tôi do cán bộ Vụ Tổ chức – Cán bộ để lẫn vào tập hồ sơ của những người có ý kiến của bên phía Công an. Đó cũng là lí do mà hồ sơ xin xét tặng danh hiệu của tôi bị dừng lại.
Vậy, tôi có một số thắc mắc, rất mong được giải đáp rõ ràng, cụ thể:
- Người đứng đơn thư tố cáo tôi là ai? Nội dung đơn thư là gì?
- Hồ sơ của tôi có ý kiến của Công an hay không? Nếu có là ý kiến gì? Bởi lẽ 44 năm học tập, công tác (trong đó có 2 năm, 2 tháng 20 ngày tôi ở trong quân ngũ, thuộc sư đoàn 323, đặc khu Quảng Ninh) tại Nhà hát Kịch Việt Nam và phòng Nghệ thuật - Cục Nghệ thuật biểu diễn, tôi chưa hề vi phạm pháp luật, luôn chấp hành tốt mọi chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
- Hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ 10 của tôi được các cấp cơ sở thông qua khi đã đủ tiêu chuẩn, điều kiện, được gửi lên Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương nhưng vì có đơn thư nên tạm để lại (theo thông báo số 604/TB-NTBD). Nhưng tôi được biết, những vấn đề nêu trong đơn thư đã được Cục Nghệ thuật biểu diễn làm việc với Nhà hát Kịch Việt Nam làm rõ là không có cơ sở, hay nói một cách khác là đơn thư vu khống. Vậy việc "tạm để lại" hồ sơ của tôi có thoả đáng không?
- Việc để lẫn hồ sơ của tôi vào với những hồ sơ phải để lại do có ý kiến của phía Công an là việc làm thiếu chuyên môn của cán bộ khi thi hành nghiệp vụ hay là sự cố ý? Ai là người chịu trách nhiệm về việc này?
- Hồ sơ xin xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ 10 của tôi có được Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương xem xét chưa?”…
NSƯT Đỗ Kỷ, người từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam trong giai đoạn 2001-2008 và có những đóng góp lớn trong sự nghiệp sân khấu, đang phải đối mặt với tình trạng “trượt” danh hiệu NSND, làm ảnh hưởng đến uy tín và danh dự cá nhân của anh.
Những nghệ sĩ nổi tiếng “trượt” danh hiệu NSND: Câu chuyện với nhiều dấu hỏi trong lịch sử tôn vinh nghệ thuật
Thông tin được tiết lộ cho thấy rằng không chỉ riêng NSƯT Đỗ Kỷ, mà còn nhiều đồng nghiệp khác không xuất hiện trong danh sách hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND. Trong năm 2023, theo quyết định 724/QĐ-CTN được Chủ tịch nước ký ngày 22/6, đã có 77 nghệ sĩ được vinh danh với danh hiệu NSND. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần nhỏ so với tổng số 139 hồ sơ xét tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân năm 2022, khiến gần một nửa số nghệ sĩ không đạt được danh hiệu.
Trong lĩnh vực sân khấu, một số nghệ sĩ nổi tiếng như NSƯT Quế Trân, NSƯT Lê Thiện, NSƯT Mỹ Uyên không xuất hiện trong danh sách xét tặng danh hiệu, mặc dù họ đã được trình lên Hội đồng cấp Nhà nước. Ngay cả NSƯT Chí Trung, mặc dù có tên trong danh sách đề cử nhưng lại vắng bóng ở danh sách cuối cùng.
Trong lĩnh vực âm nhạc, NSƯT Mai Hoa cũng thuộc diện không được Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu NSND.
Trong lĩnh vực điện ảnh, NSƯT Thanh Loan, nổi tiếng với vai diễn ni cô Huyền Trang trong Biệt động Sài Gòn, thậm chí đã được đề nghị xét tặng NSND từ Hội đồng cấp cơ sở nhưng không được duyệt ở Hội đồng cấp Nhà nước.
 |
Sự kiện này không mới, khi năm 2021, NSƯT Xuân Hinh, mặc dù rất được biết đến, cũng đã “trượt” NSND. Trong đợt xét tặng lần thứ 10 này, NSƯT Xuân Hinh lại không có hồ sơ nào được đề xuất. Ngay cả hai nghệ sĩ xiếc tài năng Quốc Cơ và Quốc Nghiệp cũng vắng bóng trong danh sách.
Điều đáng chú ý là đợt xét tặng danh hiệu NSND lần thứ 10 áp dụng theo Nghị định số 40/2021/NĐ-CP, sửa đổi và bổ sung từ Nghị định số 89/2014/NĐ-CP về xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT. Quy định rằng để đạt được danh hiệu này, không chỉ cần đáp ứng tiêu chí về số năm làm việc và giải thưởng, mà Hội đồng cấp cơ sở còn phải thảo luận, đánh giá các trường hợp đặc biệt để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định.
Những nghệ sĩ được xem xét đặc biệt bao gồm những người cao tuổi theo Luật Người cao tuổi, có nhiều cống hiến xuất sắc, nghệ sĩ tích cực tham gia các hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị, giảng viên các trường đào tạo văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, và những nghệ sĩ đã nghỉ hưu nhưng vẫn có những đóng góp xuất sắc và sức lan tỏa đặc biệt.
Chờ đợi phản hồi từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vào ngày 27/11 hoặc trước ngày 28/11 sẽ là quan trọng để hiểu rõ hơn về những chi tiết và quy trình đã xảy ra trong trường hợp này, đồng thời đưa ra những đánh giá chính xác hơn về tính chính xác và công bằng của quyết định “trượt” danh hiệu NSND của NSƯT Đỗ Kỷ cũng như một số nghê sĩ khác.
Nhìn chung, sự kiện “trượt” danh hiệu NSND của NSƯT Đỗ Kỷ và các đồng nghiệp là một điểm đặc biệt trong lịch sử xét tặng danh hiệu nghệ sĩ tại Việt Nam. Nó mở ra cơ hội để xem xét, cập nhật và làm mới cơ chế xét tặng danh hiệu, đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình tôn vinh những người làm nên tên tuổi của nghệ thuật Việt Nam.
