Sở hữu một trang trại lớn nuôi heo rừng lai với nguồn thu nhập ổn định, nhưng anh Lê Văn Hoàng (44 tuổi, dân tộc Cơ Tu, trú tại thôn Phú Túc, xã Hoà Phú, huyện Hoà Vang, TP. Đà Nẵng) còn mạnh dạn đầu tư vào du lịch sinh thái. Với những nét độc đáo và hấp dẫn, mang đậm nét dân dã và bình dị với nhiều cây xanh, hoa trái, nằm gần QL14G, khu trang trại du lịch sinh thái của anh Hoàng đang thu hút rất nhiều khách tham quan.
Tiếp chúng tôi, anh Lê Văn Hoàng được xem là người chịu chơi và hiếu khách. Anh cho biết, từ khi còn là thanh niên, anh đã mạnh dạn lập một vườn ươm cây giống trồng rừng như keo lá tràm, bán cho bà con trong khu vực và trồng trên diện tích rừng nhà mình, thu lại nhiều hiệu quả kinh tế.
Từ năm 2015, anh đang làm việc tại UBND xã Hòa Phú thì thấy phong trào nuôi heo rừng lai trở nên rầm rộ, nên anh thích thú và cũng nuôi chơi 4 con để xem thế nào. Sau một thời gian nuôi thí nghiệm, thấy heo rừng lai rất dễ nuôi, lại có giá trị kinh tế cao, thị trường rất ưa chuộng, nên tôi quyết định xin nghỉ việc ở UBND xã Hòa Phú để đầu tư mở rộng quy mô chăn nuôi heo rừng lai này.
Anh Hoàng cho hay, trong những năm qua, anh đã vay mượn từ các nguồn lực khoảng 1.5 tỷ đồng để đầu tư, xây dựng nơi đây thành một trang trại kết hợp với du lịch có cảnh quan sống động với nhiều loại hình: đá, hoa, cây ăn quả - là nơi giao lưu, gặp gỡ lý tưởng của những người yêu rừng, yêu cảnh trí thiên nhiên và gắn bó với rừng.
Hiện nay, trang trại rộng khoảng 1 ha, đã trồng hàng ngàn cây các loại như dừa xiêm, mít Thái, sầu riêng, chuối sanh tiêu, tre lấy măng, một số cây bước đầu cho thu hoạch, cùng với đào ao cá rộng khoảng 100 m2 và xây chuồng trại nuôi heo rừng lai rộng khoảng 200m2, xây dựng nhà giao tiếp để khách đến mua heo rừng, xây dựng nhà tránh bão, xây dựng hầm Bioga để bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, một việc làm có ý nghĩa nữa là anh còn góp phần phục hồi văn hóa phi vật thể của đồng bào Cơ Tu bằng việc mua sắm, phục chế các nhạc cụ truyền thống của đồng bào cũng như xây dựng nhà Moong (không gian văn hóa của người Cơ tu) trong trang trại.
Khi mô hình nuôi heo rừng lai phát triển vững mạnh, anh Hoàng quyết định xin nghỉ việc ở UBND xã Hòa Phú để tập trung thời gian chăm sóc 2 trang trại heo tại thôn Phú Túc và huyện Đông Giang (tỉnh Quảng Nam). Mỗi trang trại rộng 10.000m2, trong đó diện tích chuồng nuôi khoảng 200m2, không gian còn lại là vườn cỏ tự nhiên để heo vận động, ủi đất tự tìm kiếm thức ăn. Ngoài ra còn có vườn rau lang trồng cho heo ăn, đầm nước để heo tắm khi vào mùa nắng nóng, cổng lưới rào kiên cố. Năm 2019, anh Hoàng xây hầm chứa gần 30m3 để xử lý chất thải, đảm bảo an toàn chăn nuôi và tránh việc gây ô nhiễm môi trường.
Anh Hoàng cho hay, thức ăn cho heo rừng rất đơn giản như: rau lang, củ quả, cây chuối băm, hèm bia, cám gạo, rau rừng, lá rừng… Mỗi ngày tôi chỉ cho ăn một lần, rồi thả heo ra vườn để nó tự kiếm thức ăn ngoài tự nhiên nên heo rừng lai lớn lên nhanh hơn heo thông thường. Trung bình, heo nuôi đạt trọng lượng khoảng 30kg sau 7 tháng mới xuất bán. Heo con mới tập ăn, tôi cho ăn thêm 30% bột sắn, bắp, lúa… Là giống heo lai rừng nên nuôi cũng dễ, tạp ăn, heo tự tắm và lót ổ khi đẻ, có sức đề kháng cao, ít bệnh tật, trung bình mỗi năm đẻ 2 lứa, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy vậy, để đem lại hiệu quả cao hơn, chúng tôi có tiêm phòng vaccine định kỳ để phòng chống các bệnh truyền nhiễm, theo sự quản lý, chỉ đạo của ngành chức năng. Thịt heo rừng lai săn chắc, nhiều nạc nhưng mềm, ít mỡ, da dày, giòn, có giá trị dinh dưỡng cao nên thị trường nhiều nơi rất ưa chuộng.
Hiện nay, tổng đàn heo rừng lai của anh Hoàng là 200 con, trong đó có khoảng 15 con heo nái. Anh xuất bán heo không theo lứa, mà khi nào heo đạt trọng lượng chuẩn thì bán. Trung bình mỗi năm, trang trại xuất bán 3 lần khoảng 300 con heo thịt và heo giống.
Ngoài việc bán heo hơi và heo con cho khách, anh Hoàng còn nhận làm thịt sẵn theo yêu cầu, chủ yếu cung cấp nguồn thịt chất lượng cho các khu du lịch, nhà hàng trên địa bàn TP Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam. Mỗi năm thu lãi gần 200 triệu đồng từ nuôi heo lai rừng và “lấy ngắn nuôi dài” đầu tư trồng cây, xây dựng trang trại du lịch...
Những năm qua, vào những ngày Lễ, cuối tuần, du khách đến đây ngắm cảnh, dạo chơi, câu cá trong ao, đốt lửa trại, nghỉ qua đêm, nghỉ ngơi trong nhà rường xứ Quảng, nhà Moong dân tộc Cơ tu… để tận hưởng cái mênh mông, hư ảo của rừng đêm tỉnh mịch, cùng nhiều món ăn đặc sản ngon lành được chế biến từ heo rừng lai, cá liên (niên), lươn, gà rừng, măng trộn, cá rô phi nướng lá lốt…
Khách tham quan muốn thưởng thức con heo “lai rừng” nào, thì “chỉ” con heo đó, có thể cùng tham gia bẫy, nhử, bắt heo. Có nhóm tự đốt lửa cạo lông. Chính cạo lông kiểu này thì thịt sẽ thơm ngon hơn cách cạo lông thông thường (dùng nước sôi). Sau đó, khách muốn nấu món gì thì tuỳ thích, hoặc có thể trực tiếp “chế biến”.
Có nhóm, sau khi cạo lông sạch sẽ, lấy ruột ra, người ta độn vào ruột các loại lá rừng thơm như: thiên niên kiện, lá lốt, rau sưng… và “xỏ” cây theo chiều dài con heo mà nướng… Da heo lai rừng đã chín vàng ruộm như da heo quay. Mỗi người cầm một con dao, muốn ăn chỗ nào thì cứ xẻo, chấm với muối tiêu – chanh. Da heo giòn tan, ngọt ngào, thơm lừng nơi cửa miệng và “lai rai” với rượu cần Phú Túc, thấy mình say nồng trong không gian tĩnh mịch, mênh mông, sương khói bồng bềnh, dưới trăng mờ miền sơn cước.
Được biết, thôn Phú Túc, xã Hòa Phú có gần 90% người đồng bào Cơ tu đang sinh sống. Thời gian qua, được sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương và các ngành chức năng về giống cây ăn quả, con vật nuôi (heo, gà), tập huấn kỹ thuật, cây gỗ lớn, trồng rừng, mô hình rượu cần, nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ sản xuất. Nhờ đó, nhiều hộ người đồng bào dân tộc thiểu số đã vươn lên làm giàu như hộ anh Lê Văn Hoàng, Lê Văn Nghĩa, Nguyễn Văn Lớ…
Ông Huỳnh Văn Hùng – Chủ tịch Hội Nông dân xã Hòa Phú cho hay, đây là “mô hình VACRD” (vườn, ao, chuồng, rừng, du lịch) mới đang ở giai đoạn thử nghiệm, nhưng xem ra có nhiều triển vọng vì nuôi heo rừng ít tốn công chăm sóc, heo sống trong môi trường thiên nhiên trong lành, sức đề kháng cao nên ít bệnh tật, sức tiêu thụ lớn, nguồn cung chưa đáp ứng nguồn cầu nên mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trang trại du lịch sinh thái kết hợp với nuôi heo rừng lai của anh Lê Văn Hoàng là một trong những mô hình trang trại chăn nuôi, trồng trọt kết hợp làm du lịch điển hình của xã. Ngoài việc làm kinh tế giỏi, anh còn rất nhiệt tình hướng dẫn kỹ thuật cho bà con có nhu cầu nuôi heo rừng lai. Thời gian tới, chúng tôi sẽ khuyến khích, nhân rộng mô hình này nhằm nâng cao thu nhập cho bà con, đặc biệt là người đồng bào dân tộc Cơ tu ở thôn Phú Túc.
