Lễ hội đền Mai Bảng năm 2025: Bảo lưu các giá trị văn hóa truyền thống

Ngày 11/3/2025, tại di tích quốc gia - đền Mai Bảng, phường Nghi Thủy, thành phố Vinh, khai mạc lễ hội đền Mai Bảng.
124235255522-111-1741684873.gif
Đền Mai Bảng xây dựng năm 1780, lúc đó chỉ là một ngôi nhà nhỏ 1 gian bằng tranh tre nứa. Đến thời Nguyễn, đền Mai Bảng được tôn tạo với quy mô lớn, gồm 3 tòa, bố cục kiểu chữ tam. Ảnh: Nguyễn Diệu

Lễ hội đền Mai Bảng được tổ chức hàng năm từ ngày 10-12/2 Âm lịch, gồm phần lễ và phần hội với nhiều nghi lễ được tổ chức trang trọng mang dấu ấn đặc sắc của ngư dân làng chài Nghi Thủy. Lễ hội góp phần bảo lưu các giá trị văn hóa truyền thống, giáo dục lòng yêu nước, đoàn kết cộng đồng, làm phong phú và đậm đà bản sắc văn hóa quê hương.

Là ngôi đền cổ với hàng trăm năm tuổi, giá trị của đền lưu giữ bằng những hiện vật, nét chạm trổ tinh xảo, vi diệu và bí ẩn. Đây là nơi thờ Chiêu Trưng đại vương Lê Khôi, Chế thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, Thủy tinh phu nhân cùng 6 vị khai cơ lập làng. 

480599527-122169450638293511-4469387814020780494-n-1741684944.jpg
Năm 2016, di tích đền Mai Bảng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định là di tích lịch sử cấp quốc gia. Ảnh: VHNA

Lê Khôi là con trai của Lê Trừ, cháu ruột của Lê Lợi, người làng Nam Sơn, huyện Thụy Nguyên, trấn Thanh Hóa. Ông tham gia nghĩa quân Lam Sơn và lập được nhiều chiến công, trải qua các chức vụ: Kì lân hộ vệ tướng quân, nhập nội thiếu úy, nhập nội tư mã tham tri chính sự, đốc trấn Nghệ An và được ban tước hầu.

Năm 1446, để bảo vệ biên giới phía Nam Đại Việt, ông cùng Lê Thận, Nguyễn Xí cầm quân đánh thành Đô Bàn, bắt chúa Chiêm là Bí Cai. Trên đường trở về, ông lâm bệnh và mất ngày 3 tháng 5 Âm lịch. Nhà vua thương tiếc bãi triều 3 ngày và giao nhân dân địa phương lập đền thờ.

Năm 1463, vua Lê Thánh Tông truy phong chức nhập nội kiểm hiệu tư không bình chương sự, thủy vô mục.

Năm 1487, gia phong Chiêu Trưng đại vương.

482236466-1741457910119597-3529867786198071864-n-1741684852.jpg
Lễ hội đền Mai Bảng được tổ chức hàng năm từ ngày 10-12/2 Âm lịch, gồm phần lễ và phần hội với nhiều nghi lễ được tổ chức trang trọng mang dấu ấn đặc sắc của ngư dân làng chài Nghi Thủy. Ảnh: VHNA

Thời kỳ làm tri châu Nghệ An, Lê Khôi có công giúp dân khai hoang, lập nên nhiều làng mạc trù phú. Năm 1446, sau khi đánh tan quân Chiêm Thành, trên đường trở về, ông ốm nặng rồi qua đời, sau đó được nhân dân mai táng tại núi Long Ngâm (Thạch Hà, Hà Tĩnh) và lập miếu thờ phụng. Cư dân vùng Mai Bảng (có gốc từ làng Mai Phụ, Hà Tĩnh), sau khi di cư đến làng Mai Bảng, họ lập bài vị để thờ Lê Khôi, tôn ông làm thành hoàng làng. 

Đền Mai Bảng vừa có giá trị lịch sử, vừa mang nét kiến trúc đặc sắc, lưu giữ nhiều cổ vật quý hiếm, đặc biệt có vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân vùng sông nước Cửa Lò. Đền còn lưu giữ 138 hiện vật, trong đó có 75 hiện vật cổ: Sắc phong, biển, kiệu, câu đối, đại tự, long ngai bài vị, hương án, bát bửu bàn thờ…

480098734-2765390123649574-4891543610575774460-n-1741685090.jpg
Đền thờ Chiêu Trưng đại vương Lê Khôi, Chế thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu, Thủy tinh phu nhân cùng 6 vị khai cơ lập làng. Ảnh: VHNA

Qua các nhân vật được thờ và hiện vật, câu đối, đại tự, sắc phong, bài vị, đặc biệt là 13 đạo sắc gốc hết sức quý giá, là nguồn tài liệu gốc giúp hậu thế nghiên cứu về các giai đoạn lịch sử của làng Mai Bảng là minh chứng cho sự tồn tại lâu đời của đền, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. 

Mỗi năm đền Mai Bảng diễn ra hai lễ hội lớn vào ngày 12/2 (Âm lịch) và 3/5 (Âm lịch). Lễ hội dịp đầu năm vào ngày 12/2 (Âm lịch), ngày thành lập làng, vừa là dịp lễ cầu ngư, nhân dân trong làng tề tựu đông đủ, tổ chức các hoạt động tế lễ nghiêm trang. Đền Mai Bảng là địa điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh có ý nghĩa. 

482086029-1134058941805492-8488543374611774197-n-1741685145.jpg
Chơi cờ người tại lễ hội