Xem kịch tại rạp Đại Nam

Tự truyện của Trần Minh Hải

30/09/2022 10:13

Theo dõi trên

Trong ký ức của tôi về rạp Đại Nam toạ lạc phố Huế xa xưa là như thế này, ột cái rạp cũ kỹ màu xám buồn lặng lẽ bên con đường cái quan xưa, vốn tấp nập ngựa xe ra vào thành Thăng Long.

xem-phim-1664507524.png
Ảnh do tác giả cung cấp

 

Nhà quê tôi ra tỉnh nhớ như in năm 1970 xem vở "Tiết Đinh San" do đoàn tuồng chèo Kim lan biểu diễn nơi đây. Thời bao cấp, hai ô lõm hai bên mặt tiền rạp Đại nam này dành cho pa no chỏng trơ. Hai mép các bậc thang mặt tiền có gác 2 pa no 1x2m truyền thống quảng cáo kịch đơn giản hồi đó. Hôm thì "Kiều & Bồ câu trắng" đoàn Chuông vàng. Mai thì "Tấm cám & Cô Son" của đoàn chèo Hà nội, có lúc Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh hay Đoàn chèo Tổng cục Hậu cần với bộ ba vở chèo lừng danh của nhà nho Tào Mạt. Thi thoảng chiếu phim hợp đồng ban ngày. Nghĩa là chiếu chèo Thủ đô luôn đỏ đèn các đêm tại đây.
 Xem kịch ngày xưa va ngay ấn tượng dây điện căng ngang sân khấu cao khoảng 3m tòng teng lắc lư 3,5 quả micro dạng bát úp, hai thùng loa dài lượt thượt 2 bên cánh gà lối lên sân khấu. Mấy cái đèn pha dán giấy bóng kính xanh đỏ chiếu vào sàn gỗ "Thánh đương sân khấu". Sân khấu là loại hình nghệ thuật có tính ước lệ cao nhất đẳng điền, chiếu chèo diễn đủ quang cảnh trên trái đất, tựa như kịch Sẽpia bên Ăng lê, do vậy mà đạo cụ phông màn tối giản (ấy vậy mới đẻ ra các hoạ sỹ sân khấu lừng danh Bùi Huy Hiếu, Lê Huy Quang..) Khán giả nghe hát lúc to lúc nhỏ phụ thuộc diễn viên đang gân cổ cò, có đứng gần hay xa cái bát micro úp trên đỉnh đầu. Đó là ấn tượng lừng danh trang thiết bị âm thanh ánh sáng các cái, của tất cả các đoàn kịch nghệ thời Bao cấp khốn khổ. Bù lại vở mà hay có ngay đội ngũ phe vé xem kịch, tựa vở "Nàng Síta" đoàn chèo Hà nội". 
"Bản danh sách Điệp viên" của Đoàn kịch công an Hà Nội (mà bà xã của nhà văn trẻ tóc bạc Hồ Công Thiết phố Hàng Bột thủ vai diễn chính). Thuở ấy, các rạp chiếu phim hay diễn kịch thi chả bao giờ thấy có trống cái ghế nào (Thuở ấy đói văn hoá nghe nhìn, mấy nhà có tivi). Sau này các rạp Đại Nam, Công nhân, Tháng 8 khi cải tạo, Họ lấp ngay sàn khán giả tầng một cũ, lấy mặt bằng với độ nghiêng của gác tầng hai cũ làm khu khán giả tầng một, trang trí nội thất+âm thanh ánh sáng hiện đại=long lanh bắt mắt hơn xưa. Ghế ngồi bọc nhung êm ái, các cái hơn xưa không phét, vé ngày xưa dăm hào-vé ngày nay ngót ngét trăm nghìn giở lên một cái, xem kịch giờ này suy thoái các đoàn kịch hát dân tộc ngớc ngoải, mấy rạp hài ngoài bắc đỏ đèn ?...

Nhà hát Cải lương Trung ương diễn vở "Bất tử với Thăng Long" trong Liên hoan sân khấu Thủ đô mùa thu 2022, nghĩa là có Hội đồng chấm giải ngồi đầu ghế, tập thể diễn viên "phải vận mười thành công lực, thi triển đấu pháp" ca hát và diễn trong suốt thời lượng vở kịch. Đồng nghĩa với lũ lượt người nhà, bạn bè của diễn viên sắm các bó hoa tươi chờ tấm màn nhung từ từ khép lại, là ùa lên tặng hoa chụp ảnh kỷ niệm. Đó là tục lệ đẹp thực hiện khi nước Việt mến yêu có nền kinh tế mở cửa @ và 3.5 (xưa thì ko có tục này đâu, trừ tặng hoa cho đoàn nước ngoài sang ta biểu diễn). 

Chỉ có thể nói thế này, thực sự sửng sốt khi theo dõi vở kịch. Diễn viên ca hay nhận nhiều tràng pháo tay của khán giả (lạy giời có lúc thái quá bỏ mẹ) Đạo cụ là khung gỗ di động lúc thì là nội thất cung vua, nội thất dinh Tổng đốc, là thuyền trôi trên sông Hương, là tàu chiến Pháp, là nhà ngục, là bức tường thành cho diễn viên thả sức biểu cảm. Ánh sáng thì đẹp rực rỡ "thôi rồi Lượm ơi". Âm thanh lập thể 7.1 (y như dàn loa phòng chiếu NCC số 87 Láng hạ). Lúc tan kịch chờ cho khán giả ra trước, nhà quê tôi tò mò nhẩm đếm dàn đèn (giữa khán phòng, nách sân khấu, trong sân khấu có bao nhiêu cái).

Xem các loa dãn nhãn italia, tra gúc gờ ngay thấy 25 triệu vnđ/ thùng loa, nhân với số thùng có ở rạp xếp như xếp gạch, treo như hộp quảng cáo...Thảo nào, tsb nghe rõ hay-nâng đỡ giọng ca diễn viên ngang tầm diva vài khúc ca-lúc truyển cảnh sân khấu tối om có nhạc phát (nghe vào phết), nức nở lời than...nghe sống động cũng ra gì đấy 6 chấm mấy. Mãn nhãn thấy các động tác tạo hình đẹp, lòng rưng rưng cảm xúc các lớp kịch hay thít người. Rút ra bài học có giá, xem kịch nhớ ngổi giữa hơi xa, lựa tránh ghế cánh gà, loa nó dện chính mặt thì ù tai chứ chả. Mấy khi leo lên sân khấu kiếm cái ảnh lưu dối già. Hà hà khai thật kể từ 1983 xem "Nàng Si ta" tại Trường Công đoàn gần gò Đống Đa, cho đến tối 27/9/2022 tôi mới đi xem kịch ọp lai, cách quãng 39 năm đằng đẵng, cái gì cũng lạ sất.
 

Bạn đang đọc bài viết "Xem kịch tại rạp Đại Nam" tại chuyên mục Văn hóa - Xã hội. | Hotline: 08.4646.0404 | Email: toasoan@vanhoavaphattrien.vn