Mặc dù đã diễn ra từ cuối tháng 11 sang đầu tháng 12/2023, hai cuộc thi âm nhạc toàn quốc năm 2023 vẫn tạo được quan tâm của công chúng. Được tổ chức tại Hà Nội, “Cuộc thi Âm nhạc mùa thu - 2023” và “Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023” đã mang đến cho khán giả những tiết mục biểu diễn âm nhạc đẳng cấp, đa dạng và sáng tạo.
Cuộc thi Âm nhạc mùa thu – 2023: Tìm kiếm và tôn vinh tài năng âm nhạc thính phòng
Tối ngày 2/12, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ bế mạc và trao giải Cuộc thi âm nhạc mùa thu năm 2023 cùng Cuộc thi hát thính phòng, nhạc kịch, hợp xướng toàn quốc năm 2023. Sự kiện này được tổ chức bởi Cục Nghệ thuật biểu diễn, Hội Nhạc sỹ Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, và Nhà hát Lớn Hà Nội.
Cuộc thi kéo dài từ ngày 26/11 đến ngày 2/12/2023, với sự tham gia của 167 thí sinh đến từ 20 đơn vị nghệ thuật trên toàn quốc. Họ tham gia trong các hạng mục độc tấu đàn piano, đàn violon, hòa tấu nhạc cụ kèn gỗ và kèn đồng, cùng nội dung hát thính phòng - nhạc kịch.
Hội đồng Giám khảo đã chọn và trao tổng cộng 43 giải thưởng cho những tiết mục xuất sắc, bao gồm các bảng độc tấu piano, độc tấu violon, hòa tấu, hát thính phòng... Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - ông Tạ Quang Đông, trong bài phát biểu tại buổi bế mạc, đánh giá cao sự đa dạng và chất lượng của các tiết mục tham gia, cũng như sự nghiêm túc và chuyên nghiệp của các thí sinh.
Trong phần đánh giá về các tiết mục độc tấu đàn piano và violon, Thứ trưởng Tạ Quang Đông đã nhấn mạnh sự xuất hiện của những tài năng trẻ triển vọng, với khả năng diễn tấu sân khấu và bản lĩnh cao. Ông cũng đánh giá cao khả năng thể hiện cảm xúc âm nhạc và cá tính riêng của các thí sinh.
Đối với nội dung hòa tấu âm nhạc thính phòng, cuộc thi Âm nhạc mùa thu được coi là một sân chơi quan trọng, thu hút đối tượng nghệ sĩ, giảng viên và sinh viên trong lĩnh vực biểu diễn, giảng dạy, và học tập âm nhạc thính phòng cổ điển. Dù số lượng thí sinh tham gia có vẻ khiêm tốn, nhưng chất lượng trình tấu và sự đa dạng đã làm nổi bật trình độ học thuật và kỹ thuật của các nhóm tham gia.
Thứ trưởng Tạ Quang Đông cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của cuộc thi trong việc đào tạo nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc giao hưởng, thính phòng cổ điển, góp phần hội nhập quốc tế và nâng cao danh tiếng nghệ thuật âm nhạc của Việt Nam. Ông kêu gọi các cơ quan và tổ chức liên quan tiếp tục nghiên cứu và cải thiện chế độ đãi ngộ đối với nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc cổ điển thính phòng, đặc biệt là đối với tài năng trẻ trong lĩnh vực này.
Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023: Một sự kiện âm nhạc đặc sắc và ý nghĩa
Từ ngày 10 đến 15/11, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, đã diễn ra Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023. Đây là một sự kiện âm nhạc quan trọng, góp phần phát triển và nâng cao chất lượng hát cổ điển tại Việt Nam.
Cuộc thi có sự tham gia của hơn 300 thí sinh đến từ các trường âm nhạc, nhà hát, đoàn ca múa nhạc, câu lạc bộ hát cổ điển trên cả nước. Các thí sinh được chia làm hai bảng: bảng A dành cho các thí sinh từ 18 tuổi trở xuống và bảng B dành cho các thí sinh từ 19 tuổi trở lên. Các thí sinh phải trình diễn một tác phẩm tự chọn và một tác phẩm bắt buộc do Ban tổ chức đưa ra. Các tác phẩm bắt buộc đều là những tác phẩm của các nhạc sĩ Việt Nam, như “Đất nước trọn niềm vui” của Hoàng Hà, “Tình ca” của Hoàng Việt, “Hát về người mẹ Việt Nam” của Đỗ Nhuận, “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” của Hoàng Vân…
Các tiết mục biểu diễn của các thí sinh đã mang đến cho khán giả những trải nghiệm âm nhạc độc đáo, ấn tượng và cảm động. Các thí sinh đã thể hiện được sự tinh tế và đa dạng trong cách hát và diễn xuất, cũng như sự gắn kết và hòa quyện khi hợp tác với nhau. Các thí sinh đã thể hiện tài năng và đam mê của mình qua các thể loại âm nhạc khác nhau như giao hưởng, thính phòng, nhạc kịch, đương đại, dân tộc, truyền thống…
Cuộc thi được đánh giá là đã đạt được nhiều kết quả tích cực, ghi nhận những tiến bộ và đột phá của các thí sinh trong việc học tập và sáng tạo nghệ thuật. Dư luận cũng khen ngợi sự tổ chức chu đáo và chuyên nghiệp của ban tổ chức, ban giám khảo, ban hậu cần, cũng như sự hỗ trợ nhiệt tình của các nhà tài trợ, đối tác, báo chí, truyền thông…
Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023 không chỉ là một sân chơi bổ ích cho các thí sinh, mà còn là một cơ hội để giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giữa các quan chức, nhà chuyên môn, các nhà giáo dục, các nghệ sĩ, các nhà báo, các nhà hoạt động văn hóa… Cuộc thi cũng là một dịp để quảng bá và lan tỏa tình yêu âm nhạc cổ điển đến với công chúng, đặc biệt là giới trẻ, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, nghệ thuật của dân tộc.
Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023 không chỉ là một sân chơi bổ ích cho các thí sinh, mà còn là một cơ hội để giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giữa các nhà quản lý, nhà chuyên môn, các nhà giáo dục, các nghệ sĩ, các nhà báo, các nhà hoạt động văn hóa. Cuộc thi cũng là một dịp để quảng bá và lan tỏa tình yêu âm nhạc cổ điển đến với công chúng, đặc biệt là giới trẻ, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, nghệ thuật của dân tộc.
Nhìn lại để bước tiếp
Nhìn nhận về sự kiện nghệ thuật này, không thể phủ nhận rằng cuộc thi đã thu hút sự chú ý và tham gia tích cực từ cộng đồng. Tuy nhiên, không tránh khỏi những đánh giá tiêu cực từ dư luận báo chí và xã hội. Có ý kiến cho rằng số lượng thí sinh tham gia vẫn còn khiêm tốn, không phản ánh đủ sự đa dạng của âm nhạc cổ điển Việt Nam. Một số khác lại phê phán về sự chênh lệch chất lượng giữa các bảng thi, thể loại âm nhạc, và giữa các thí sinh.
Ngoài ra, một số quan điểm đề cập đến sự thiếu đổi mới và sáng tạo trong việc chọn lựa các tác phẩm, với nhiều tác phẩm quá quen thuộc và lặp lại. Có khó khăn trong việc tìm kiếm và phát triển các giám khảo có chuyên môn và kinh nghiệm đúng trong lĩnh vực âm nhạc thính phòng. Đồng thời, cuộc thi cần sự quan tâm và hỗ trợ đáng kể về tổ chức, tài chính, truyền thông, để đảm bảo sự công bằng và minh bạch.
Âm nhạc cổ điển đòi hỏi sự chuyên nghiệp, tinh tế và đa dạng từ nghệ sĩ. Để nâng cao chất lượng của cuộc thi âm nhạc thính phòng, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đổi mới và sáng tạo, cũng như sự quan tâm và hỗ trợ đầy đủ từ các bên liên quan. Dưới đây là một số kinh nghiệm và gợi ý rút ra từ Cuộc thi hát Thính phòng - Nhạc kịch - Hợp xướng toàn quốc - 2023 và Cuộc thi Âm nhạc mùa thu – 2023:
Về tổ chức: Cần phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan như Bộ VHTTDL, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, trường âm nhạc, và nhà hát. Đặt ra kế hoạch phân công rõ ràng, kiểm tra định kỳ và giải quyết vấn đề kịp thời.
Về nội dung và hình thức: Cần sự đổi mới và sáng tạo trong cách lựa chọn tác phẩm, không để trở nên nhàm chán. Phải phản ánh xu hướng âm nhạc thính phòng trong nước và quốc tế, đồng thời đáp ứng nhu cầu và sở thích của cả thí sinh và khán giả.
Về quan tâm và hỗ trợ: Cần tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh tham gia và khuyến khích tài năng âm nhạc. Đồng thời, đảm bảo sự quan tâm và hỗ trợ từ các cấp, ngành, tổ chức xã hội, và cộng đồng. Cần có sự tham gia của giáo dục, nghệ sĩ, và nhà nghiên cứu trong việc đào tạo và hướng dẫn thí sinh. Hỗ trợ từ báo chí và hoạt động văn hóa giúp quảng bá sâu rộng tình yêu âm nhạc cổ điển.
Cuối cùng, ngành văn hóa cần đầu tư hợp lý vào công tác truyền thông để tạo ra kênh truyền hình độc lập, nhằm truyền bá và tôn vinh giá trị văn hóa và nghệ thuật đích thực.
