Dấu ấn Cần Thơ trong tiến trình phát triển đờn ca tài tử Nam Bộ
Tiếp theo loạt bài viết về quá trình hình thành, phát triển và những nghệ nhân tiền bối của nghệ thuật đờn ca tài tử (ÐCTT) Nam Bộ, Báo Cần Thơ giới thiệu bài viết về một vài dấu ấn, đóng góp của quê hương Cần Thơ trong tiến trình phát triển của loại hình nghệ thuật này. “Ôn cố tri tân” là cách các nghệ nhân tài tử Tây Ðô hôm nay tiếp bước tiền nhân, đem tiếng đờn lời ca làm rạng danh xứ sở.
Hai Bà Trưng đặt Quốc hiệu (tên nước) là gì?
Năm 40 SCN, Hai Bà Trưng (Trưng Trắc và Trưng Nhị) dấy binh khởi nghĩa, đánh đuổi Thái thú Tô Định, giành lại đất đai nước Nam Việt của dân Bách Việt thời Triệu Vũ Đế (Triệu Đà). Vậy, khi giành lại được quyền tự chủ, HAI BÀ TRƯNG đặt tên nước là gì? Đóng đô ở đâu?
Giếng làng
Hồi còn bé, tôi đã được chứng kiến một thời kỳ lịch sử long trời lở đất. Đó chính là cuộc cách mạng ruộng đất (Cải cách ruộng đất) rung chuyển cả làng quê. Đây chỉ nói một tý về mấy cái giếng làng thôi, chứ thực ra chuyện làng chuyện xã quê tôi “hồi Cải cách”, thì tôi có đủ tư liệu thực tế, mắt thấy tai nghe, để có thể viết thành một cuốn sách cỡ ngàn trang.
Tuyệt Tịnh Cốc hay Tuyệt Tình Cốc?
Đó là câu hỏi cho một địa danh du lịch tuyệt đẹp gắn với lịch sử dân tộc lâu đời ở đất cố đô Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình).
Vĩnh Phúc: Núi Đinh vùng đất thiêng “ngự lộc” gắn với “Lỗ Đinh Sơn Thất vị Đại Vương”: Phục dựng, phát huy giá trị di tích thành điểm du lịch sinh thái, văn hóa tâm linh (Bài 2)
Không chỉ có lợi thế là vùng đất tâm linh, núi Đinh còn thuận lợi cả về cảnh quan và vị trí địa lý. Núi Đinh cách trung tâm thành phố Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc chỉ vài cây số, có địa hình cao, tầm nhìn thoáng.
Vĩnh Phúc: Núi Đinh vùng đất thiêng “ngự lộc” gắn với “Lỗ Đinh Sơn Thất vị Đại Vương”: Vùng đất tâm linh (Bài 1)
Ngược đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai bằng ô tô hơn hai mươi phút đã nhìn thấy ngọn núi Đinh lộ diện dần, được ví như “cọc tiêu” - trung tâm của tỉnh Vĩnh Phúc, đến nút giao IC4 là lối rẽ vào địa giới Tp Vĩnh Yên, huyện Tam Dương và Tam Đảo, giao thông đi lại thuận tiện.
Phố Hàng Bột – Nét riêng và chung trong lòng Hà Nội
Từ Cửa Nam thành Thăng Long có con đường chạy qua Văn Miếu – Quốc Tử Giám về đến Ô Chợ Dừa, đó là phố Hàng Bột, nay đổi tên thành phố Tôn Đức Thắng – Đống Đa – Hà Nội.
Miền gái ngoan (Tạp bút Xuân)
Nếu bảo Tuyên Quang, Cao Bằng, hay Thái Nguyên là “Miền gái đẹp”, thì Thái Bình cũng có thể được gọi là “Miền gái ngoan” đấy! Thực ra, miền đất nào trên nước Việt rộng dài tươi đẹp của chúng ta, đâu đâu cũng là miền gái xinh, gái ngoan, gái giỏi cả. Nhưng mà tôi “ưu tiên” nói về quê lúa Thái Bình trước, là bởi ở đây cũng có đôi chút đặc thù. Hư thực thế nào?
Người xưa viết về Lê Quý Đôn như thế nào ?
Phan Huy Chú (1782-1840), học giả Việt Nam đời Nguyễn viết: “Văn chương của cổ nhân thường chia làm hai lối mà người đời vẫn lo ít ai tài kiêm được cả hai. Người có cái học chuyên về trước thuật thì phần đông lại kém về lời văn hoa mỹ; trái lại, người có tài ngâm vịnh thì nói chung lại thiếu đi sự uyên bác.
Thử tìm nguồn gốc và ý nghĩa một câu ca dao
Cách nay khoảng 5 – 6 ngàn năm, tổ tiên người Việt đã sinh sống ở vùng lưu vực sông Trường Giang là lãnh thổ của vương quốc Trong Nguồn. Ở đó, có núi Thái Sơn và sông Trong Nguồn (ngày nay người Hán gọi là sông Hán Thủy. Khi xâm chiếm vương quốc Trong Nguồn, họ cứ phiên ngang “Trong” thành “Trung”; “Nguồn” thành “Nguyên” để hình thành cái tên gọi là “Trung Nguyên”)
Lập xuân, xuân phân, giao thừa và tết nguyên đán khác nhau thế nào?
Những ngày nói trên không ghi trong lịch Dương, mà thường chỉ ghi trong những cuốn lịch được gọi là Âm lịch, vì vậy dễ gây hiểu lầm rằng tất cả chúng được tính theo Âm lịch. Nhân dịp Xuân về, bài này góp phần giải thích ý nghĩa của những ngày đó.
Phương ngữ, nói ngọng và nói sai
Đọc bài “Chữ L tai hại – Tật nói ngọng” của tác giả Phạm Hồng Thái, lại mới đọc bài “Lỗi chính tả !” của tác giả Đỗ Duy Ngọc, thấy nhiều lời bình thú vị; trong đó, có người quy cả vào lỗi nói ngọng. Tôi thì không cho là thế mà cần phân biệt: Phương ngữ; nói ngọng và nói sai. Chính vì vậy, xin lạm bàn một chút về phương ngữ, nói ngọng và nói sai, để mong tìm ra nguyên nhân và phương pháp sửa. Có gì không phải, xin mọi người bỏ quá.
Phát huy di sản văn hóa thành nguồn lực, sức mạnh nội sinh
Các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc được khơi dậy và phát huy mạnh mẽ thì lòng yêu nước, tinh thần tương thân, tương ái, sống có nghĩa, có tình, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam lại càng tỏa sáng đóng góp tích cực, quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.
Phương ngữ, nói ngọng và nói sai
Hôm 17 tháng 11, Tác giả Phạm Hồng Thái trong nhóm Chuyện Làng Quê có bài viết: Chữ L tai hại – tật nói ngọng. Hôm nay, lại mới đọc bài “Lỗi chính tả !” của tác giả Đỗ Duy Ngọc. Thấy nhiều lời bình thú vị; trong đó, có người quy cả vào lỗi nói ngọng. Tôi thì không cho là thế mà cần phân biệt: Phương ngữ; nói ngọng và nói sai. Chính vì vậy, xin lạm bàn một chút về phương ngữ, nói ngọng và nói sai, để mong tìm ra nguyên nhân và phương pháp sửa. Có gì không phải, xin mọi người bỏ quá.
