• 024.3511.2850
  • toasoan@vanhoavaphattrien.vn
  • Tìm kiếm
  • TS. Phạm Việt Long,
  • Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
  • Đại tướng Võ Nguyên Giáp Đại tướng Võ Nguyên Giáp sống mãi trong lòng nhân dân!
  • GS. AHLĐ Vũ Khiêu, một tấm gương lao động không ngừng nghỉ
  • GS. Đào Duy Anh từ chí sĩ cách mạng yêu nước đến học giả lỗi lạc
Thứ 6, ngày 16 tháng 8, 2019, 8:36:21 Chiều
  • Thời cuộc
  • Văn hóa - Xã hội
    • Văn hóa đương đại
    • Văn hóa cổ truyền
    • Di sản
    • Tác phẩm – tác giả
    • Xã hội
    • Người nổi tiếng
  • Phát triển
    • Dân trí
    • Đời sống và phát triển
    • Khoa học – Công nghệ - Môi trường
    • Vui cười
    • Ẩm thực
  • Diễn đàn
    • Mạn đàm
    • Sự kiện
  • Nghiên cứu
    • Bài viết
    • Công trình
  • Nông nghiệp mới
    • Nông nghiệp và môi trường
    • Nông nghiệp sáng tạo
    • Nông nghiệp công nghệ cao
  • Video
  • Video ẢNh Infographic eMagazine

Tập san BAVH - Những người bạn Cố đô Huế - Bulletin des Amis du Vieux Hué, viết bằng tiếng Pháp dành hẳn một chương viết và vẽ về con dơi trong kiến trúc, mỹ thuật cung đình, đình chùa, phủ đệ, đồ thờ cúng.

1-chiec-vong-deo-noi-co-1674313635.jpgChiếc vòng đeo cổ hình con dơi, để chúc trẻ khỏe mạnh, may mắn.
 

Điêu khắc gỗ là một nghề truyền thống, trong đó, điêu khắc gỗ thời kỳ nhà Lý và nhà Nguyễn có nhiều công trình tiêu biểu và to lớn nhất. Hoa văn, họa tiết cầu kỳ, tinh xão trên những cánh cửa, cột chống, rui mè, đòn tay của các đình làng, cung điện vua chúa bao đời, nay được xem là minh chứng rõ ràng nhất cho sự phát triển của thể loại nghệ thuật này. Các nghệ nhân tài hoa đã tạo nên nhiều tác phẩm vừa có tính thẩm mỹ cao, vừa có giá trị văn hóa và phong thuỷ. Trong tập san BAVH (Những người bạn Cố đô Huế (Bulletin des Amis du Vieux Hué) đã dành hẳn một chương để viết và vẽ tranh minh họa về con dơi trong kiến trúc, mỹ thuật cung đình, đình chùa, phủ đệ, đồ thờ cúng.

2-con-doi-ngam-chu-tho-1674313700.jpg
Con dơi ngậm chữ thọ hay hoa cúc là biểu tượng khỏe mạnh, trường thọ
 
 

Theo phong tục dân gian, trong ngày cúng thôi nôi thường tặng cho đứa bé một chiếc vòng đeo cổ bằng vàng bạc hay ngọc bích chạm khắc hình con dơi, miệng ngậm chiếc khánh để chúc sự khỏe mạnh, may mắn cho nó. Con dơi ngậm chữ thọ hay hoa cúc là biểu tượng khỏe mạnh, trường thọ. Trong tranh cổ có bốn con dơi đồng quay mặt vào một chữ phúc có nghĩa là “ngũ phúc lâm môn”, đó là cầu được trường thọ, hai là phú, ba là khỏe, bốn là đức, năm là khảo chung (trọn đời). Tranh vẽ con dơi thường đi đôi với màu đỏ vì tiếng Hán đỏ đồng âm với hồng, hùng mạnh, nước lớn. Vì dơi gọi là “phúc thử” nên bức tranh đặt ở các hướng đông bắc, chính bắc.Trên các sản phẩm mộc mỹ nghệ hình ảnh con dơi miệng ngậm đồng tiền hay ngậm chiếc khánh, ngậm chữ thọ và hoa cúc… đều mang ý nghĩa tốt đẹp. Con dơi ngậm khánh là đang mang đến may mắn. Chữ khánh có nghĩa là vui vẻ, hạnh phúc khi nó kết hợp với con dơi tức là “phúc khánh” càng làm tăng sự sung sướng và may mắn gấp bội.

3-con-doi-ngam-hoa-cuc-1674313765.JPGNếu chiết tự thì “dơi” gọi là “phúc thử”, đồng âm với chữ phúc (lộc).
 

Đối với Nho giáo, nếu chiết tự thì tiếng “dơi” gọi là “phúc thử”, đồng âm với chữ phúc (lộc). Tương tự như hoa mai chơi Tết vì từ mai đồng âm với từ may (mắn). Biểu tượng hai hay năm con dơi ngậm chữ thọ là kết hợp hai chữ phúc và thọ, để nói lên mong muốn giàu có, hạnh phúc trường tồn. Trong tranh vẽ lịch xưa, liễn đối, bích họa, thường xuất hiện hình ảnh những con dơi xung quanh ba ông Phước - Lộc - Thọ và các tiểu đồng, để nói lên mong ước được khỏe mạnh, trường thọ. Hai con dơi đôi cánh khép kín tạo thành hình tròn là biểu tương khỏe mạnh, may mắn nhân đôi. Năm con dơi bao quanh chữ thọ hay chữ phúc là chúc cuộc sống trường thọ, dồi dào tài lộc.

4-con-doi-tren-hoi-van-dieu-khac-go-1674313826.JPGCon dơi trên hồi văn để chỉ thông điệp trường thọ ai cũng mong muốn
 
4x-1674313972.jpg
 

Quan niệm phong thủy Á đông cho rằng hiện tượng con dơi bay vào đền miếu, cung điện, phủ đệ hay nhà của ai là 1 điềm tốt: mang đến sự thịnh vượng, may mắn về tiến bạc. Lý giải về niềm tin đó, người xưa cho rằng con dơi chỉ làm tổ ở những nơi tốt lành nhất. Loài dơi có cảm giác rất nhạy bén, nó có thể “ngửi” mùi xú khí để xa lánh. Đặc biệt đối với người xưa, trên các mô típ tiền cổ đều có hình 5 con dơi “ngũ phúc”. Vì vậy, nếu dơi bay đến và ở lại trong nhà thì bạn nên vui mừng phấn khởi, vì điều này báo hiệu may mắn sắp tới với gia đình bạn. Công việc sẽ gặp nhiều thuận lợi, và phát triển mạnh mẽ. Sức khỏe và sự miễn dịch của loài dơi không một động vật có cánh nào sánh bằng, giúp cho loài dơi có khả năng thích ứng để sống thọ. Theo các nhà khoa học nghiên cứu loài dơi là loài động vật có vú duy nhất không bị bất cứ chứng bệnh gì đe dọa.

5-con-doi-dieu-khac-tren-cac-o-hoc-cua-1674314254.JPGHình tượng con dơi cách điệu chạm khắc trên các ô (hộc) cửa.
 
6-nam-con-doi-la-ngu-phuc-lam-mon-1674314318.jpgNăm con dơi quay vào một chữ phúc có nghĩa là “ngũ phúc lâm môn”. 
 

Vũ Hảo

Đối tác

TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ VĂN HÓA VÀ PHÁT TRIỂN

Tổng biên tập: TS. Phạm Việt Long

Phó Tổng Biên tập (thường trực): Nhà báo Vũ Xuân Bân

Phó Tổng Biên tập: PGS. TS Phạm Hùng Việt

Thư ký Tòa soạn: Nhà báo Nguyễn Danh Hòa

Trưởng Ban Chuyên đề: Ths. Vương Xuân Nguyên

Giấy phép hoạt động báo chí số: 247/GP- BTTTT ngày 07/5/2021 của Bộ TT&TT

Địa chỉ: Số 9 ngõ 26, phố Hoàng Cầu, Đống Đa, Hà Nội

Điện thoại: 024.3511.2850 - Hotline: 0846 460 404. Email: tcvanhoaphattrien@gmail.com

Website: https://vanhoavaphattrien.vn/

Cơ quan Đại điện tại miền Trung - Tây Nguyên

Trưởng CQĐD: Nhà báo Trần Văn Thiện | Điện thoại: 0938.256.768 | Số 40A, Tạ Quang Bửu, Thuận Thành, TP.Huế, Thừa Thiên - Huế.

Cơ quan Đại diện tại khu vực Bắc Miền Trung 

Trưởng CQĐD: Nhà báo Nguyễn Danh Hòa | Điện thoại: 0904.894.444 | Email: toasoan@phuongnamplus.vn | Số 146, Hồng Bàng, TP.Vinh, Nghệ An.

Văn phòng Đại diện Tây Bắc

Trưởng VPĐD: Nhà báo Nguyễn Thị Minh Long | Điện thoại: 0906.199.909 | Thôn Đồng Gội, xã Hoà Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình.

Văn phòng Đại diện các tỉnh Trung du và miền núi phía Bắc - Văn phòng Đại diện tại tỉnh Vĩnh Phúc 

Trưởng VPĐD: Nhà báo Nguyễn Tiến Dũng | Điện thoại: 0915.323.789 | Email: toasoanvanhoaphattrien@gmail.com | Số 1, Lê Lợi, Tích Sơn, TP.Vĩnh Yên,  Vĩnh Phúc.

THEO DÕI

THÔNG TIN TÒA SOẠN - LIÊN HỆ QUẢNG CÁO

Đăng ký / Đăng nhập
Quên mật khẩu?
Chưa có tài khoản? Đăng ký