Lễ hội bơi chải nơi đây bắt nguồn từ tục diễn xướng chiến thắng Như Nguyệt của Lý Thường Kiệt chống quân xâm lược nhà Tống. Cứ 5 năm một lần, vào ngày 10/3 (Âm lịch) người dân làng Tiếu Mai lại tưng bừng mở hội kỷ niệm chiến công oanh liệt của vị tướng tài ba Lý Thường Kiệt.
Các bô lão địa phương tham gia bơi chải làm thủ tục nghi lễ trước lúc xuống thuyền
Lễ hội năm nay diễn ra trong ba ngày 18, 19 và 20/4 (tức ngày 10, 11, 12/3 Âm lịch).
Theo các cụ cao niên ở Mai Đình cho biết: Làng Tiếu Mai xưa có cách đây 1.500 năm, là một làng Việt cổ nằm kề bên bờ Bắc sông Cầu (sông Như Nguyệt). Làng có ba xóm: Mai Thượng, Mai Trung và Thắng Lợi. Khi giặc Tống đến xâm lược nước ta, Lý Thường Kiệt đã dựng chiến tuyến sông Như Nguyệt để ngăn chặn quân thù. Dân làng Tiếu Mai dùng thuyền bí mật vận chuyển quân lương giúp đỡ quân của Lý Thường Kiệt qua sông tạo thế bất ngờ đánh giặc, góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt năm 1077.
Đại diện người cao tuổi của địa phương đánh trống khai hội
Năm nay, lễ hội làng Tiếu Mai tổ chức có 9 đội bơi gồm: 3 đội bô lão bơi thờ và 6 đội thi bơi chải được chia thành hai bảng (mỗi thôn có 2 đội); mỗi chải có 27 người gồm: 24 tay chèo, 1 người lái, 1 người phất cờ, 1 người gõ mõ. Hội bơi chải kéo dài trong ba ngày cùng với nhiều hoạt động tín ngưỡng, trò chơi dân gian hấp dẫn và trở thành lễ hội truyền thống của cả một vùng cư dân hai bên bờ sông Cầu.
Lễ hội bơi chải làng Tiếu Mai, đã lưu giữ được nhiều nét bản sắc văn hóa tôn vinh những người có công với tổ tiên, với nước. Thông qua những nghi thức trang trọng, thể hiện tinh thần thượng võ của người dân vùng Kinh Bắc.
Các đội bơi chải bát sát nhau tăng tốc trên đường đua
Chiều 18/4, làng Tiếu Mai khai mạc lễ hội bơi chải, sau đó diễn ra phần bơi thờ của các bô lão và thi giao hữu. Với trang phục truyền thống đặc trưng của môn đua thuyền: Qua các màu áo đỏ, xanh, vàng, cùng với các động tác bơi chải đều, đẹp hòa cùng với tiếng trống, người dân reo hò, cổ vũ vang lên từ hai bên bờ sông Cầu, tạo không khí sôi nổi, vui tươi cho ngày hội.
Kết thúc lễ hội, Ban tổ chức sẽ trao các giải Nhất, Nhì, Ba và giải phong cách cho các đội thi xuất sắc.
Được biết UBND huyện Hiệp Hòa sẽ tổ chức Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử chiến thắng Như Nguyệt năm 1077”. Qua đó đánh giá đúng vai trò, công lao của người dân huyện Hiệp Hòa trong chiến thắng Như Nguyệt năm 1077. Theo đó UBND huyện hiệp Hòa phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch lập hồ sơ đề nghị đưa Lễ hội bơi chải làng Tiếu Mai vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
